CUMHURİYET İLE DEMOKRASİ ARASINDAKİ FARK.
O zaman; Cumhuriyet Nedir?“Cumhuriyet, başta devlet başkanı olmak üzere, devletin başlıca temel organlarının belli aralıklarla yinelenen seçimlerle göreve getirildiği bir "yönetim biçimidir.Cumhuriyet adı verilen yönetim biçimleri, yöneticilerin göreve getirilmesinde veraset yöntemini reddetmiştir.
Cumhuriyet adı verilen yönetim biçimlerinde halk, yönetimini beğenmediği yöneticileri, belli aralıklarla yinelenen seçimlerde değiştirebilmek olanağına sahiptir. Bu nedenle yöneticiler, toplumu keyfi biçimde yönetemezler; halkın isteklerini ve beğenilerini göz önünde tutmak zorunda kalırlar.Keyfi yönetim yoktur. Bir başka deyişle, yöneticilerin iradesi mutlak değil, halk iradesi ile sınırlıdır.
Demokrasi yönetiminde halk, yönetimde söz sahibidir. Elbette seçtiği temsilcilerinin aracılığıyla yönetim hakkını, belirli bir süre için ,“Milletvekillerine devretmesi, kuralı gereğidir. Demokraside, Sivil Toplum Örgütleri, belirledikleri yasal yöntemlerle, siyasal iktidarlara görüşlerini sunarlar.Seçimlere parti programlarıyla katılırlar.Bu programdaki hedefleri yerine getirirler.Kendi şahsi fikir ve düşüncelerini dayatamazlar.Vergileri toplarlar fakat harcamalarından dolayı halk adına vekilleri olan Milletvekillerine hesap verirler.Cumhuriyetlerde bu özellikler, yönetenleri siyasal bakımdan halka "sorumlu" duruma getirir: yönetilenleri;Ümmet, tebaa, kul olmaktan çıkarıp vatandaşlık konumuna yüceltir." .(Vikipedi ansiklopedi)
Seçmen mensubu olduğu siyasal partisinin liderini sevebilir.Övebilir.Ancak ona "Sende Tanrılık Vasıflar vardır" bir başka partili "sana dokunmak ibadettir" söylemleri pek dini ve ahlaki değildir.Bu söylemler "monark" yönetimlerde olur.Demoratik yönetimlerde asla olmaz.
"Yargıtay Onursal Başkanı Prof.Dr.Sami Selçuk’tan ; Cumhuriyet ile Demokrasi arasındaki farkı okuyalım.
“Her Cumhuriyet Demokrasi değildir ki."..- Cumhuriyet insanı soyut akılcıdır; bu nedenle üretken değildir. Demokrasi insanı hem akılcı, hem de somut deneycidir; dolayısıyla üretkendir.
- Tekelci kültür ve yurttaşlık yükümlülüklerine dayanan cumhuriyet, bütüncüdür; merkezcidir. Devletin gerçeği, bireyin gerçeğine üstündür; dayatıcıdır. Çoğulcu kültür ile haklara ve özgürlüklere yaslanan demokrasi bireycidir; gerçekçidir, yereldir, merkezciliğe karşıdır.
Kim kimi yönetir?
- Demokraside herkesin bir gerçeği vardır. Devlet ve hiç kimse "ben senden daha iyi düşünüyorum" deme lüksüne sahip değildir.- Cumhuriyette devlet toplumu yönetir. Demokraside toplum devleti yönetir.- Cumhuriyetin gözünde toplumun üyeleri eğitilesi birer öğrencidir. Devlet, babadır, öğretmendir, eğitmendir. Cumhuriyet toplumu okula benzetmeye yeltenir; eleştirel akıldan uzaklaşır; koşullanmış beyinleri çoğaltır; önce yurttaşı, sonra bireyi yaratmayı amaçlar.
- Demokraside toplumun her üyesi görüşü alınacak birer ergindir. Devlet ne babadır, ne öğretmen, ne de eğitmen. Demokrasi okulu topluma benzetmeye çalışır; eleştirel aklı özendirir; "düşüncesi, bilgisi, vicdanı özgür" ve ahlaklı bireyleri çoğaltır. Demokrasi önce bireyi, sonra yurttaşı oluşturmayı amaçlar.
- Cumhuriyette hukuku devlet üretir. Devleti memurlar yönetir. Devletin sınırını devlete bağımlı hukuk çizer. Bu nedenlerle cumhuriyet sorunları yukarıdan aşağıya doğru devlet memurlarıyla çözer. Çözemeyince yargıya başvurur.Hukuku kim üretir?- Demokraside ise hukuku halk üretir. Devleti devletten bağımsız hukuk yönetir. Devletin sınırı hukukun üstünlüğü ilkesince önceden çizilmiştir. Demokrasi, sorunları toplumların bütün katmanlarını sürece katarak yatay boyutta ve yansız hakemlerle çözer. Çözemeyince, çaresiz kalınca yargıya başvurur.
- Cumhuriyet eşitliği sever ve savunur, ama eşitlikçi (égalitariste) değildir. Demokraside herkes, birey de, devlet de hukuk karşısında eşittir.
Sami Selçuk'un Hocamızın , bu listesini, tabii ki daha da açması gerekiyor. Örneğin "Liberal demokrasi" ile "Halk demokrasisi" arasındaki farklar da bilinmeli. Ancak "Totaliter cumhuriyet" ile "Demokrasi"nin birlikte olamayacakları da artık bilinmelidir ...”
Mehmet ULUÇAY 31.10.2022
